Phát huy sức mạnh của giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) nói chung, đại học nói riêng để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân lực quốc tế là nhiệm vụ hết sức quan trọng của TP.HCM trong thời gian tới. Hướng đi này nhằm tiến tới xây dựng thành phố thông minh với nòng cốt là những con người thông minh, sử dụng các tiện ích, thành tựu khoa học và công nghệ để tạo môi trường sống thân thiện, nâng cao hiệu quả làm việc.
Tiến sĩ Lê Hồng Sơn - Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM (nhiệm kỳ 2015-2020) - phát biểu tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Sở GD-ĐT TP.HCM lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020-2025
Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Sở GD-ĐT TP.HCM lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề cập đến nội dung này, đáp ứng yêu cầu của Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ X, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã xác định chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là chương trình hàng đầu trong 7 chương trình đột phá, nhằm đưa thành phố không ngừng phát triển nhanh, bền vững, để thành phố có chất lượng sống tốt. Và tiếp tục phương hướng của Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 vẫn tập trung xây dựng thành phố thành trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Mô hình thí điểm trung tâm điều hành giáo dục thông minh
Mô hình thí điểm Trung tâm Điều hành Giáo dục thông minh là những bước đầu tiên quan trọng để ngành GD-ĐT thành phố cùng phối hợp, triển khai thành công các đề án, chương trình giáo dục thông minh.
Thời gian qua, Sở GD-ĐT TP.HCM xây dựng Đề án Giáo dục thông minh tầm nhìn đến năm 2025 và đang từng bước triển khai kế hoạch mạnh mẽ giáo dục thông minh, là xu hướng giáo dục hiện đại, tạo ra những giải pháp đổi mới có tính đột phá. Từ đó giúp giáo dục TP.HCM phát triển không ngừng, thực sự là một trong những trung tâm về GD-ĐT của cả nước.
Các dự án xây dựng hệ thống thư viện tiên tiến, hiện đại cho các trường học trên địa bàn theo chương trình kích cầu của UBND TP.HCM. Ngoài việc cung cấp nhiều đầu sách cho học sinh, thư viện còn sử dụng trang thiết bị, phần mềm học thuật hiện đại của các nước phát triển. Mỗi học sinh sẽ có một mã tài khoản riêng để truy cập nguồn tài nguyên của thư viện này.
Với mô hình Trường học thông minh, ở từng lớp học, hệ thống Internet băng thông rộng, tốc độ đường truyền đảm bảo tốt, được phủ sóng wifi toàn trường và có đường truyền dự phòng. Phần mềm quản lý học tập phục vụ cho hoạt động tương tác giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với bài giảng. Các trường có nguồn tài nguyên bài giảng điện tử phục vụ giảng dạy cho giáo viên, trong đó có các lớp học ảo, tài liệu số, thời gian linh hoạt, không gian học tập mọi lúc, mọi nơi.
Xây dựng nhân lực chất lượng cao từ các trường phổ thông
Thực tế cho thấy, các trường phổ thông là nguồn cung cấp người học cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trường đại học, trong khi chất lượng nguồn nhân lực sau khi đào tạo chịu ảnh hưởng không nhỏ từ chất lượng đào tạo của các trường phổ thông. Như vậy, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao có thể xem xét đầu tư từ việc dạy và học tại các trường phổ thông nói chung và dạy kỹ thuật nghề nghiệp cho học sinh trong các trường phổ thông nói riêng.
Trang bị kỹ thuật nghề nghiệp sẽ làm nền tảng cho học sinh trong nhận thức ban đầu về ngành, nghề yêu thích, có thể theo đuổi thành đam mê và phát triển thành nghề nghiệp của bản thân trong tương lai. Do đó, hình thành các chương trình phổ thông có lồng ghép đào tạo dạy kỹ thuật nghề nghiệp chất lượng cao cho học sinh là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Để làm được, đòi hỏi thời gian tới cần xây dựng chương trình đào tạo nghề chất lượng cao trong các trường phổ thông, làm bệ phóng hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao cho các bậc học tiếp theo.
Đồng thời khuyến khích mở rộng, đa dạng các loại hình trường chuyên phổ thông về các môn kỹ thuật nghề nghiệp, nghệ thuật, thể thao… từ đó hướng đến đào tạo học sinh chuyên, góp phần nâng cao chất lượng nhân lực quốc gia.
Phát triển nguồn nhân lực cho giáo dục thông minh
Thành phố luôn quan tâm đào tạo đội ngũ giảng viên đáp ứng chuẩn quốc tế thông qua đổi mới và hoàn thiện hệ thống đào tạo giáo viên, các tiêu chuẩn giảng viên đại học theo chức danh và trình độ. Bằng việc phát triển đội ngũ cán bộ về chất lượng, có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực, kiến thức, kĩ năng đạt chuẩn quốc tế. Thực hiện chương trình đào tạo tiến sĩ và áp dụng các chính sách hỗ trợ đào tạo cán bộ; tăng cường công tác bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý. Thu hút giáo viên, giảng viên là người nước ngoài, Việt kiều hoặc người Việt Nam đang làm việc, giảng dạy ở nước ngoài tham gia các chương trình giảng dạy và đào tạo trong nước, đặc biệt các chương trình GD-ĐT quốc tế.
Tăng cường kiểm định chất lượng giáo dục cấp chương trình đào tạo và cơ sở giáo dục
Đối với các trường phổ thông, khuyến khích các trường phổ thông quốc tế tham gia kiểm định chất lượng giáo dục bởi các tổ chức quốc tế có uy tín. Đổi mới kiểm tra, giá học sinh trong các trường phổ thông theo hướng tiếp cận các phương pháp đánh giá quốc tế (SEA PLM, TALIS, PISA…).
Đối với các cơ sở giáo dục đại học, hoàn thiện hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong theo định hướng chuẩn khu vực, quốc tế. Đẩy mạnh kiểm định chất lượng cấp chương trình đào tạo và cơ sở giáo dục theo các bộ tiêu chuẩn trong nước, khu vực và quốc tế như Bộ GD-ĐT, AUN-QA, ABET, HCERES, CTI, AACSB…
Phát triển chương trình đào tạo tiếng Anh
Chú trọng tăng cường năng lực tiếng Anh cho người dạy, người học thông qua triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 - 2025.
Đổi mới các chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế. Tạo lập môi trường tiếng Anh trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, đại học, nghề nghiệp; thu hút học sinh, sinh viên quốc tế và giáo viên, giảng viên quốc tế học tập và giảng dạy; tăng cường các chương trình giáo dục đào tạo được giảng dạy bằng tiếng Anh.
TP.HCM đẩy mạnh nghiên cứu khoa học kỹ thuật trong trường phổ thông là giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực quốc tế
Đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy các chương trình đào tạo hiện có. Tăng cường hợp tác đào tạo sau đại học với các trường đại học nước ngoài. Tích cực tham gia các dự án đào tạo đại học và sau đại học, bồi dưỡng giáo viên, ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ. Hỗ trợ và khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo các ngành trọng điểm đầu tư và phát triển các chương trình học, môn học bằng tiếng Anh.
Phát triển chương trình đào tạo suốt đời
Xây dựng kho tư liệu giáo dục dưới hình thức đầu tư phần mềm cho giáo dục thường xuyên các trường đại học phát triển học liệu mở để chia sẻ rộng rãi trong xã hội. Qua đó thúc đẩy các trường đại học phải chuyển đổi mạnh mẽ phương pháp đào tạo, đồng thời giúp người học tự học bất ở cứ đâu, thời gian nào.
Phát triển chương trình đào tạo đại học của các ngành đạt chuẩn quốc tếXây dựng và phát triển hệ thống các trường đại học tham gia trong một mạng lưới tổ chức xây dựng tài nguyên giáo dục mở để hướng đến một nền “giáo dục chia sẻ”. Phát triển các mô hình đào tạo, các hình thức học trực tuyến, từ xa, các trung tâm bồi dưỡng trực thuộc doanh nghiệp, bảo đảm yêu cầu cập nhật kiến thức, kỹ năng thực tiễn cho người lao động sau tốt nghiệp.
Cụ thể, đào tạo nhân lực quốc tế ở TP.HCM sẽ tập trung 7 lĩnh vực: Công nghệ thông tin - Truyền thông; Cơ khí - Tự động hoá; Trí tuệ nhân tạo; Quản trị doanh nghiệp; Tài chính - Ngân hàng; Y tế; Du lịch; Quản lý đô thị.
Đồng thời tăng cường phát triển các chương trình đào tạo liên kết với các trường đại học uy tín nước ngoài, thông qua thiết lập các mỗi quan hệ đào tạo và nghiên cứu khoa học; chương trình trao đổi sinh viên, học sinh, các học giả. Thúc đẩy đào tạo tiếng Anh ở tất cả bậc học; khuyến khích và hỗ trợ các trường phổ thông đầu tư phát triển các môn học bằng tiếng Anh, dạy và học bằng tiếng Anh các môn Toán, Khoa học, Ngữ văn; các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo các ngành trọng điểm đầu tư và phát triển các chương trình học, môn học bằng tiếng Anh.
Phát triển các ngành nghề trọng điểm tại 8 trường trung cấp, cao đẳng
Hiện các trường đang tích cực xây dựng các dự án đầu tư theo hướng các ngành, nghề trọng điểm đã được phê duyệt; đảm bảo nguyên tắc đầu tư tập trung đồng bộ về cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, chương trình đào tạo theo quy định. Song song đó, các trường không ngừng đẩy mạnh hợp tác quốc tế, hợp tác với doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.